MUHTEMEL PATLAYICI ORTAMDA KULLANILAN TEÇHİZAT VE KORUYUCU SİSTEMLER İLE İLGİLİ YÖNETMELİK (94/9/AT)
MUHTEMEL PATLAYICI ORTAMDA KULLANILAN TEÇHİZAT VE KORUYUCU SİSTEMLER İLE İLGİLİ YÖNETMELİK (94/9/AT)
Resmi Gazete Tarihi: 27/10/2002
Resmi Gazete Sayısı: 24919
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; Yönetmelik kapsamına giren muhtemel patlayıcı ortamda kullanılan teçhizatın ve koruyucu sistemlerin güvenli olarak piyasaya arzı için gerekli emniyet kuralları ile uygunlukdeğerlendirme prosedürlerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılacak teçhizat ve koruyucu sistemleri kapsar.
Ayrıca, muhtemel patlayıcı ortamlar dışında kullanılan, ancak patlama tehlikelerine karşı teçhizatın ve koruyucu sistemlerin emniyetli çalışması için gerekli olan veya buna katkı sağlayan emniyet cihazları, kumanda cihazları ve düzenleyici (regülatör) cihazlar da bu Yönetmeliğin kapsamı dahilindedir.
Bu Yönetmelik aşağıdakileri kapsamaz:
a) Tıbbi bir ortamda kullanılacak olan tıbbi cihazlar,
b) Patlama tehlikesinin sadece patlayıcı maddelerin veya kararsız kimyasal maddelerin bulunmasından kaynaklandığı teçhizat ve koruyucu sistemler,
c) Muhtemel patlayıcı ortamların yalnızca kazayla gaz sızıntısı sonucu nadiren oluşabileceği ev ortamında ve ticari olmayan ortamlarda kullanılan teçhizatlar,
d) Kişisel Koruyucu Donanım ile İlgili Yönetmelik (89/686/AT) kapsamındaki kişisel koruyucu teçhizatlar,
e) Üzerindeki teçhizatlarla birlikte açık denizde seyreden gemiler ve kıyıdan uzaktaki seyyar üniteler,
f) Ulaşım vasıtaları; yalnızca yolcuların havayolu, karayolu, demiryolu veya su yolu ile taşınmasına yönelik taşıtlar ve bunların römorkları ile malların havayolu, devlet karayolu, demiryolu veya suyolu ile taşınması için tasarlanmış olan nakil vasıtaları, (Muhtemel patlayıcı bir ortamda kullanılacak taşıtlar bu Yönetmelik kapsamından hariç tutulmayacaktır.)
g) Ülkemizin güvenliği açısından lüzumlu olan silah, mühimmat ve savaş malzemeleri.
Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,
c) Komisyon : Avrupa Birliği Komisyonunu,
d) Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılacak Teçhizat: Yönetmelikte sadece, "teçhizat" olarak ifade edilecektir. Malzemenin işlenmesi için ayrı ayrı veya birlikte, enerjinin üretilmesi, aktarılması, depolanması, ölçülmesi, kontrolü ve dönüştürülmesi için kullanılacak olan ve muhtemel tutuşma kaynakları ile patlamaya yol açabilecek makine, aparat, sabit veya seyyar cihazlar, bunların kumanda aksamları ile cihazları ve algılama ya da koruma sistemlerini,
e) Koruyucu Sistemler: Yeni başlamış patlamaları derhal durdurmak ve/veya patlama alevlerinin ve patlama basınçlarının etki alanlarını sınırlamak için düşünülmüş tasarım ünitelerini, (Koruyucu sistemler teçhizata entegre edilebilir veya bağımsız sistemler olarak kullanılmak üzere ayrı olarak piyasaya arz edilebilir.)
f) Aksam: Teçhizatın ve koruyucu sistemlerin emniyetli çalışması için gerekli olan ancak bağımsız olarak işlevi olmayan herhangi bir parçayı,
g) Patlayıcı Ortamlar: Ortam şartları altında, tutuşma oluştuktan sonra yanmanın tüm yanmamış karışıma yayıldığı gaz, buhar, buğu ya da toz halindeki yanıcı maddelerin hava ile karışımını,
h) Muhtemel Patlayıcı Ortam: Yerel şartlar ve işletme şartları nedeniyle patlayıcı olabilen bir ortamı,
i) Teçhizat Grupları ve Kategorileri: Gerekli koruma seviyesini tanımlayan teçhizat grup ve kategorileri Ek I'de açıklanmış olup;
1) I Nolu Teçhizat Grubu: Madenlerin yer altı bölümlerinde kullanılacak teçhizatlar için geçerli olanları,
2) II Nolu Teçhizat Grubu: Patlayıcı ortamların tehlikeye düşürebileceği diğer yerlerde kullanılacak teçhizatlar için geçerli olanları,
j) Onaylanmış Kuruluş: 4703 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulama yönetmeliklerinden Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik ve bu Yönetmelik hükümlerine göre bu Yönetmelik çerçevesinde uygunluk değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşları arasından Bakanlık tarafından belirlenerek yetkilendirilen özel veya kamu kuruluşunu,
k) Üretici: Bu Yönetmelik kapsamındaki teçhizatı ve koruyucu sistemleri üreten, imal eden, ıslah eden veya ürüne adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi,
l) CE Uygunluk İşareti : Teçhizatın ve koruyucu sistemlerin, bu Yönetmeliğin şartlarına uygun olduğunu ve ilgili uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tabi tutulduğunu gösteren işareti,
m) Uygunluk Değerlendirmesi: Teçhizatın ve koruyucu sistemlerin, bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyeti,
n) AT Uygunluk Beyanı : Teçhizatın ve koruyucu sistemlerin, bu Yönetmeliğin şartlarına uygun olarak üretiminin yapıldığını belirten, üretici tarafından düzenlenen yazılı beyanı,
o) AT Tip İnceleme Belgesi : Onaylanmış kuruluş tarafından incelenen teçhizatın, tipinin, bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluğunu tevsik eden belgeyi,
p) Standart: Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, kabul edilmiş bir kuruluş tarafından onaylanan, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar için bu Yönetmelik kapsamındaki teçhizatın, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyari olan düzenlemeyi,
r) Uyumlaştırılmış Avrupa Standardı: Avrupa Birliği Komisyonunun talimatı üzerine bir Avrupa Standardizasyon Kuruluşu tarafından hazırlanan ve Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesinde yayımlanan standardı,
s) Uyumlaştırılmış Ulusal Standart: Bir uyumlaştırılmış Avrupa Standardını uyumlaştıran ve Türk Standartları Enstitüsü tarafından Türk Standardı olarak kabul edilip yayımlanan standardı,
t) Ulusal Standart: Türk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanan standartları,
u) Piyasaya Arz: Ürünün tedarik ve kullanımı amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan ilk faaliyeti,
ü) Piyasa Gözetimi ve Denetimi: Bakanlık tarafından, teçhizatın piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya teçhizat piyasada iken bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilip üretilmediğinin, güvenli olup olmadığının denetlenmesi veya denetlettirilmesini,
v) Modül: Bu Yönetmelik gereğince, ürünün taşıdığı risklere göre hangi uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tabi tutulacağını gösteren yollardan her birini,
y) Ürün: Bu Yönetmelik kapsamındaki teçhizat, koruyucu sistem ve cihazları,
z) Amaca Uygun Kullanım: Bu Yönetmeliğin kapsamına giren teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların Ek I'de açıklanan teçhizat grupları ve kategorilere ve emniyetli çalışabilmeleri için gerekli olan ve üretici tarafından sağlanan tüm bilgilere uygun olarak kullanılmalarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM : Genel Şartlar, Standartlar
Genel Şartlar
Madde 5 - Teçhizat ve koruyucu sistemler aşağıda belirtilen şartları yerine getirmelidir.
a) Bu Yönetmeliğin kapsamında bulunan teçhizat, koruyucu sistem ve cihazlar, kullanım amacı göz önünde bulundurularak, Ek II'de belirtilen asgari sağlık ve emniyet gereklerini karşılamalıdır.
b) Beraberinde Ek X'da belirtilen AT uygunluk beyanı bulunan ve 8 inci maddede öngörülen CE uygunluk işaretini taşıyan bu Yönetmelik kapsamındaki cihazların ve beraberinde 7 nci maddenin (c) bendinde belirtilen uygunluk belgesi bulunan aksamların bu Yönetmeliğin Üçüncü Bölümünde yer alan ilgili uygunluk değerlendirme prosedürleri de dahil olmak üzere bu Yönetmeliğin tüm hükümlerine uygun olduğu kabul edilir.
c) Teçhizat ve koruyucu sistemler belli bir patlayıcı ortam için tasarımlanabilir. Bu durumda, bu teçhizat ve koruyucu sistemler buna göre işaretlenmelidir.
d) Bakanlık, kişilerin ve özellikle de işçilerin bu Yönetmelik kapsamındaki teçhizat, koruyucu sistem ve cihazları kullanırken korunmalarını teminen lüzum gördüğü şartlar getirebilir. Ancak bu şartlar, söz konusu teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların veya aksamların bu Yönetmelikte öngörülmeyen bir yolla değiştirilmesini öngöremez.
e) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ve bir uyumlaştırılmış Avrupa standardını uyumlaştıran bir uyumlaştırmış ulusal standardın asgari emniyet ve sağlık şartlarından bir veya daha fazlasını kapsaması halinde bu standarda uygun olarak, uyumlaştırılmış standartların bulunmadığı durumlarda ise yine aynı maddede belirtilen ulusal standartlara uygun olarak üretilmiş olan bu Yönetmelik kapsamındaki teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların veya aksamların bu Yönetmeliğin ilgili sağlık ve emniyet şartlarına uyduğu kabul edilir.
Standartlar
Madde 6 - Bu Yönetmelik kapsamına giren teçhizat, koruyucu sistem ve cihazlarla ilgili Türk Standardları Enstitüsünce belirlenen uyumlaştırılmış ulusal standartlar ile bunların referansları olan uyumlaştırılmış Avrupa standartlarının isimleri, referans numaraları ile bunlara ilişkin değişiklikler, bu standartların ilgili olduğu bu Yönetmelik belirtilmek suretiyle, Bakanlıkça Resmi Gazetede yayımlanır. Bakanlık bu bilgileri Komisyona iletilmek üzere Müsteşarlığa bildirir.
Uyumlaştırılmış ulusal standartların mevcut olmadığı durumlarda, Bakanlık bu Yönetmeliğe ek olarak çıkartılacak tebliğle Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan ulusal standartların isimleri ve numaralarını Resmi Gazetede yayımlar ve bu standartların isimleri, numaraları ve metinlerini Komisyona iletilmek üzere Müsteşarlığa bildirir.
Komisyonun uyumlaştırılmış standartların 5 inci maddede belirtilen şartları tam olarak karşılamadığını veya ulusal standartların söz konusu gerekleri artık karşılamadığını bildirmesi halinde bu standartların uygulamadan tamamen ve ya kısmen çekilmesi gerektiği hususundaki Komisyon görüşü Bakanlık tarafından değerlendirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri, CE Uygunluk İşareti, CE Uygunluk İşaretinin Haksız İliştirilmesi
Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri
Madde 7 - Uygunluk değerlendirme prosedürlerine ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Gerektiğinde, bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen cihazlar da dahil olmak üzere, teçhizatın uygunluğunun değerlendirilmesi ile ilgili prosedürler aşağıdaki gibidir.
1) I ve II nolu teçhizat grubu, M1 ve 1 nolu teçhizat kategorisi;
Üretici, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen CE uygunluk işaretini iliştirmek için Ek III'te belirtilen AT Tip İnceleme prosedürüne ek olarak;
- Ek IV'de belirtilen Üretim Kalite Güvencesine ilişkin prosedürü veya
- Ek V'de belirtilen Ürün Doğrulamasına ilişkin prosedürü takip eder.
2) I ve II nolu teçhizat grubu, M2 ve 2 nolu teçhizat kategorisi;
i) Üretici, bu grup ve kategorilerdeki içten yanmalı motor ve elektrikli teçhizat bakımından CE uygunluk işaretini iliştirmek için Ek III'te belirtilen AT Tip İnceleme prosedürüne ek olarak;
- Ek VI'daki Tipe Uygunluk Prosedürü veya
- Ek VII'deki Ürün Kalite Güvencesi Prosedürünü takip eder.
(ii) Bu grup ve kategorilerdeki diğer teçhizat bakımından üretici CE uygunluk işaretini iliştirebilmek için Ek VIII'deki İç Üretim Kontrolü ile ilgili prosedürü takip eder ve aynı Ek'in 3 üncü maddesinde öngörülen dosyayı onaylanmış kuruluşa verir. Onaylanmış kuruluş bu dosyayı aldığını en kısa zamanda bildirir ve dosyayı muhafaza eder.
3) II nolu teçhizat grubu, 3 nolu teçhizat kategorisi;
Üretici, CE uygunluk işaretini iliştirmek için Ek VIII'de belirtilen İç Üretim Kontrolü ile ilgili prosedürü takip eder.
4) I ve II nolu teçhizat grubu;
Üretici, CE uygunluk işaretini iliştirilebilmek için bu bendin (1), (2) ve (3) nolu alt bentlerinde belirtilen prosedürlere ek olarak, Ek IX'da açıklanan Birim Doğrulaması ile ilgili prosedürü de izleyebilir.
b) Bağımsız koruyucu sistemlerin uygunluk değerlendirmesi için bu maddenin (a) bendinin (1) veya (4) numaralı alt bendlerinin hükümleri uygulanır.
c) Bu maddenin (a) bendinde belirtilen prosedürler, CE uygunluk işaretinin iliştirilmesi hariç, bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan aksamlara da uygulanacaktır. Üretici tarafından nihai teçhizat veya koruyucu sistemler için geçerli asgari şartlara uyum sağlanmasına yardımcı olmak üzere aksamların bu Yönetmeliğin kendileri için geçerli hükümlerine uygun olduğunu ifade eden ve özelliklerini ve teçhizat ya da koruyucu sistemlere nasıl dahil edileceğini gösteren bir belge düzenlemelidir.
d) Ayrıca, üretici CE uygunluk işaretini iliştirmek için, Ek II'nin madde 1.2.7'sinde belirtilen emniyet hususları ile ilgili olarak Ek VIII'de belirtilen İç Üretim Kontrolü ile ilgili prosedürü izleyebilir.
e) Önceki bentlere rağmen, Bakanlık, haklı bir talep üzerine 2 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve yukarıdaki bentlerde belirtilen prosedürlerin uygulanmadığı ve kullanımı koruma amaçlı olan teçhizatın, koruyucu sistemin ve müstakil cihazların piyasaya sürülmesine ve hizmete sokulmasına izin verebilir.
f) Yukarıda bahsedilen prosedürlerle ilgili belge ve yazışmalar Türkçe veya ilgili onaylanmış kuruluşun kabul edeceği bir dilde yapılır.
g) Teçhizat ve koruyucu sistemlerin, 8 inci maddede belirtilen CE uygunluk işaretinin iliştirilmesini öngören diğer hususları kapsayan başka yönetmeliklere tabi olması halinde, bu işaret teçhizat ve koruyucu sistemlerin söz konusu başka yönetmeliklerin hükümlerine de uygun kabul edildiğini belirtecektir.
Ancak, bu yönetmeliklerden bir veya daha fazlasının üreticinin, bir geçiş dönemi içinde, hangi düzenlemelerin geçerli olacağını seçmesine izin vermesi halinde, CE uygunluk işareti yalnızca, üreticinin uyguladığı yönetmeliklere uygunluğu gösterecektir. Bu durumda, yönetmeliklerin öngördüğü ve teçhizat ve koruyucu sistemlerin beraberinde bulunan belgelerde, uyarılarda ya da talimatlarda söz konusu yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlandığı şekilde ayrıntıları verilmelidir.
CE Uygunluk İşareti
Madde 8 - CE uygunluk işareti 'CE' baş harflerinden oluşur. Kullanılacak işaretleme şekli Ek X'da gösterilmiştir. CE uygunluk işaretinin iliştirilmesinde ve kullanılmasında 17/01/2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "CE Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesi ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik" hükümleri geçerlidir.
CE Uygunluk İşaretinin Haksız İliştirilmesi
Madde 9 - Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
CE uygunluk işaretinin uygunsuz olarak iliştirilmiş olduğunun tespit edilmesi durumunda, üretici cihazın CE uygunluk işareti ile ilgili hükümlere uygunluğunun sağlanması ve Bakanlık tarafından getirilen şartlar dahilinde ihlalin sona erdirilmesi ile yükümlüdür.
Yukarıda belirtilen uygunsuzluğun devam etmesi halinde, Bakanlık söz konusu ürünün piyasaya sürülmesini kısıtlamak ya da yasaklamak veya 13 üncü maddesinde belirtilen prosedürlere uygun olarak piyasadan çekilmesini sağlamak için uygun bütün tedbirleri alır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Onaylanmış Kuruluş
Onaylanmış Kuruluş
Madde 10 - Bakanlık tarafından görevlendirilecek onaylanmış kuruluşlar, EK XI'deki asgari kriterleri sağlamak zorundadır. Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamındaki uygunluk değerlendirme işlemlerinde faaliyet gösterecek onaylanmış kuruluşların tespitini, tayinini, bildirimini ve statülerinin kaldırılmasını 17/01/2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik"te belirtilen hükümler çerçevesinde gerçekleştirir.
BEŞİNCİ BÖLÜM : Piyasaya Arz, Piyasa Gözetimi ve Denetimi, Genel Şartlara Uygunsuzluk
Piyasaya Arz
Madde 11 - Bu Yönetmeliğe uygun olarak imal edilmiş teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların piyasaya arzına ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu Yönetmeliğe uygun teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların piyasaya arzı ve hizmete sokulması yasaklanmaz, kısıtlanmaz ve engellenmez.
b) Beraberinde 7 nci maddenin (c) bendinde belirtilen bir uygunluk belgesi bulunan ve bu Yönetmeliğin kapsamındaki aksamlar ile, bu Yönetmeliğin anlamı dahilindeki teçhizat ya da koruyucu sistemlere dahil edilmesi düşünülen aksamların piyasaya sürülmesi yasaklanmaz, kısıtlanmaz ve engellenmez.
c) Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamında bulunan teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların, ancak gerektiği gibi monte edilip bakımının yapılması ve amacına uygun olarak kullanıldığında insanların, hayvanların ve malların sağlık ve emniyetini tehlikeye düşürmemeleri halinde, piyasaya sürülebilmeleri ve hizmete sokulabilmeleri için gerekli tüm tedbirleri alır.
d) Teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların uygun olmadığını açıkça gösteren bir işaret bulunması ve imalatçısı tarafından uygun hale getirilinceye kadar satışa sunulmamaları kaydıyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan, bu Yönetmeliğin kapsamındaki teçhizat, koruyucu sistem ve cihazların ticaret fuarları, sergiler, gösteriler, vesairede gösterilmesi engellenemez. Gösteriler sırasında kişilerin korunmasını sağlamak için yeterli emniyet tedbirleri alınmalıdır.
Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Madde 12 - Bakanlık cihazların piyasa gözetimi ve denetimini 17/01/2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik"te belirtilen hükümler çerçevesinde gerçekleştirir. Denetim sonuçlarının olumsuz olması halinde, bu Yönetmeliğin 18 inci maddesi hükümleri uygulanır.
Genel Şartlara Uygunsuzluk
Madde 13 - Bakanlık, CE uygunluk işareti taşıyan ve amacına uygun olarak kullanılan bu Yönetmelik kapsamındaki teçhizat, koruyucu sistem veya cihazların kişilerin ve gerektiğinde evcil hayvanların ya da malların emniyetini tehlikeye düşürdüğünü tespit ederse, bu teçhizat veya koruyucu sistemlerin piyasadan çekilmesinin, piyasaya sürülmesinin, hizmete sokulmasının ya da kullanılmasının yasaklanması ya da serbest dolaşımının kısıtlanması için uygun bütün tedbirleri alır.
Bakanlık alınan bu tür bir tedbiri, kararının gerekçelerini ve özellikle de uygunsuzluğun aşağıdakilerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirterek Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona bildirir.
a) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen asgari şartların sağlanmaması,
b) 6 ncı maddede belirtilen standartların yanlış uygulanması,
c) 6 ncı maddede belirtilen standartlardaki eksiklikler.
Uygun olmayan teçhizat veya bir koruyucu sistemin CE uygunluk işareti taşıması halinde, işareti iliştirenler hakkında 12 nci maddede belirtilen Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır ve bu Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona ve diğer üye ülkelere bildirilir.
ALTINCI BÖLÜM : Çeşitli Hükümler
İlgili Avrupa Birliği Mevzuatı
Madde 14 - Bu Yönetmelik, Avrupa Birliğinin 94/9/EC sayılı Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile ilgili direktifi dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Bildirim
Madde 15 - Bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu, Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere bildirilir.
Kararların Bildirilmesi
Madde 16 - Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamındaki bir teçhizat, koruyucu sistem ya da cihazın piyasaya sürülmesini ve/veya hizmete sokulmasını kısıtlayan ya da yasaklayan ya da piyasadan çekilmesini öngören bir kararda dayandığı gerekçeleri ve yürürlükte bulunan mevzuat dahilinde başvurabileceği yasal yolları belirterek, bu yasal yollara başvurabileceği sürelerle birlikte ilgili tarafa derhal bildirir.
Gizlilik
Madde 17 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasında yer alan tüm tarafların görevlerini yaparken edindikleri tüm bilgilerle ilgili olarak gizlilik hükmüne riayet etmeleri zorunludur. Ancak bu hüküm, Bakanlığın ve Onaylanmış Kuruluşların bilgi alışverişi ve uyarıların dağıtılması ile ilgili yükümlülüklerini etkilemez.
Aykırı Davranışlarda Uygulanacak Hükümler
Madde 18 - Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davranışta bulunanlara 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve bu Kanun çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yayımlanan mevzuat hükümleri uygulanır.
Düzenlemeler
Madde 19 - Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili mevzuat düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Geçici Madde
Geçici Madde 1 - Bu Yönetmelik hükümleri 31/12/2003 tarihinden itibaren zorunlu olarak uygulanır. Bu süre zarfında gerek bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun üretilen, gerekse ilgili Türk Standardına uygun üretilen ürünler piyasaya arz edilebilir.
Yürürlük
Madde 20 - Bu Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 21 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
EKLER
EK I
TEÇHİZAT GRUPLARININ KATEGORİLER HALİNDE SINIFLANDIRILMASINI BELİRLEYEN KRİTERLER
1. I nolu teçhizat grubu
(a) M1 kategorisi, üretici tarafından belirlenen işletme parametrelerine uygun çalışabilecek ve yüksek seviyede koruma sağlayabilecek şekilde tasarlanmış ve gerektiğinde buna yönelik olarak ilave özel koruma araçları ile teçhiz edilmiş teçhizatı kapsar.
Bu kategorideki teçhizatın, madenlerin yeraltı bölümlerinde ve bu madenlerin grizu ve/veya yanıcı toz tehlikesi altındaki yerüstü bölümlerinde kullanılması amaçlanmıştır.
Bu kategorideki teçhizatın, patlayıcı bir ortam mevcutken nadir gerçekleşen olaylarda bile çalışır durumda kalması gerekir ve aşağıdaki gibi koruma araçları ile karakterize edilir:
- Bir koruma aracı arıza yaptığında en azından bağımsız ikinci bir araç gerekli koruma seviyesini sağlar veya
- Gerekli koruma seviyesi birbirinden bağımsız olarak iki arıza olması durumunda sağlanır.
Bu kategorideki teçhizat Ek II, madde 2.0.1'de belirtilen ilave şartlara uygun olmalıdır.
(b) M2 kategorisi, üretici tarafından belirlenen işletme parametrelerine uygun çalışabilecek ve yüksek seviyede koruma sağlayabilecek şekilde tasarlanmış teçhizatı kapsar.
Bu kategorideki teçhizatın, madenlerin yeraltı bölümlerinde ve bu madenlerin grizu ve/veya yanıcı toz tehlikesine maruz kalabilecek yerüstü bölümlerinde kullanılması amaçlanmıştır.
Patlayıcı ortam oluşması durumunda bu teçhizatın enerjisinin kesilmesi amaçlanmaktadır.
Bu kategorideki teçhizatla ilgili koruma aracı normal çalışma esnasında ve aynı zamanda daha ağır çalışma koşulları altında, özellikle de kötü muamele ve değişen ortam koşullarından kaynaklanan koşullar altında gerekli koruma seviyesini sağlar.
Bu kategorideki teçhizat, Ek II, madde 2.0.2'de belirtilen ilave şartlara uygun olmalıdır.
2. II nolu teçhizat grubu
(a) 1 nolu Kategori, üretici tarafından belirlenen işletme parametrelerine uygun olarak çalışabilecek ve yüksek seviyede bir koruma sağlayabilecek şekilde tasarlanmış teçhizatı kapsar.
Bu kategorideki teçhizat, hava ile gaz, buhar ya da buğu karışımlarından ya da hava/toz karışımlarından kaynaklanan patlayıcı ortamların uzun bir süreyle sürekli olarak ya da sık sık mevcut olduğu alanlarda kullanılacaktır.
Bu kategorideki teçhizat gerekli koruma seviyesini teçhizatla ilgili istisnai olaylarda bile sağlamalıdır. Bu teçhizat aşağıdaki koruma araçları ile karakterize edilir:
- Bir koruma aracının arızalanması durumunda en azından bağımsız ikinci bir koruma aracı gerekli koruma seviyesini sağlar veya
- Gerekli koruma seviyesi iki arızanın birbirinden bağımsız olarak ortaya çıkması durumunda sağlanır.
Bu kategorideki teçhizat Ek II, madde 2.1'de belirtilen ilave şartlara uygun olmalıdır.
(b) 2 nolu Kategori, üretici tarafından belirlenen işletme parametrelerine uygun olarak çalışabilecek ve yüksek seviyede bir koruma sağlayabilecek şekilde tasarlanmış teçhizatı kapsar.
Bu kategorideki teçhizat gaz, buhar, buğu ya da hava/toz karışımlarının yol açtığı patlayıcı ortamların oluşabileceği alanlarda kullanılacaktır.
Bu kategorideki teçhizat ile ilgili koruma araçları sık sık oluşan bozulmalarda ya da normal olarak dikkate alınması gereken teçhizat arızalarında bile gerekli koruma seviyesini sağlar.
Bu kategorideki teçhizat Ek II, madde 2.2'de belirtilen ilave şartlara uygun olmalıdır.
(c) 3 nolu Kategori, üretici tarafından belirlenen işletme parametrelerine uygun olarak çalışabilecek ve normal seviyede bir koruma sağlayabilecek şekilde tasarlanmış teçhizatı kapsar.
Bu kategorideki teçhizat, gaz, buhar, buğu ya da hava/toz karışımlarından kaynaklanan patlayıcı ortamların oluşma ihtimali olmayan ya da seyrek olarak ve yalnızca kısa süreyle oluştuğu alanlarda kullanılacaktır.
Bu kategorideki teçhizat gerekli koruma seviyesini, normal çalışma esnasında sağlar.
Bu kategorideki teçhizat Ek II, madde 2.3'de belirtilen ilave şartlara uygun olmalıdır.
EK II
MUHTEMEL PATLAYICI ORTAMLARDA KULLANILACAK TEÇHİZAT VE KORUYUCU SİSTEMLERİN TASARIM VE YAPIMI İLE İLGİLİ ASGARİ SAĞLIK VE EMNİYET ŞARTLARI
Ön gözlemler
A. Hızla değişebilen teknoloji bilgisi mümkün olduğunca dikkate alınmalı ve kullanılmalıdır.
B. Bu Yönetmelik, 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen cihazlar için asgari şartlar sadece patlama riskleri açısından emniyetli ve güvenilir çalışmaları için gerekli olmaları halinde geçerli olacaktır.
1. TEÇHİZAT VE KORUYUCU SİSTEMLERE AİT ORTAK ŞARTLAR
1.0. Genel şartlar
1.0.1. Entegre patlama emniyetinin ilkeleri
Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılacak teçhizat ve koruyucu sistemler entegre patlama emniyeti açısından tasarlanmalıdır.
Bu bağlamda, üretici:
- Her şeyin üzerinde, mümkünse, teçhizatın ve koruyucu sistemlerin kendisinin yaratabileceği ya da ortaya çıkarabileceği patlayıcı ortamların oluşmasını engelleyecek,
- Her elektrik ve elektrik dışı tutuşma kaynağının yapısını dikkate alarak patlayıcı ortamların ateşlenmesini önleyecek,
- Kişileri ve duruma göre evcil hayvanları ya da malları doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyebilecek patlamanın oluşması halinde bunu derhal durduracak ve/veya patlama alevlerinin ve patlama basınçlarının menzilini yeterli emniyet seviyesine kadar sınırlayacak, tedbirleri almalıdır.
1.0.2. Teçhizat ve koruyucu sistemler, tehlikeli durumları mümkün olduğunca ortadan kaldırmak için olası işletme hataları gerektiği şekilde analiz edildikten sonra tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Makul olarak beklenebilecek yanlış kullanımlar dikkate alınmalıdır.
1.0.3. Özel kontrol ve bakım şartları
Özel kontrol ve bakım şartlarına tabi teçhizat ve koruyucu sistemler bu şartlar göz önünde bulundurularak tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
1.0.4. Çevre şartları
Teçhizat ve koruyucu sistemler fiili ya da öngörülebilen çevre şartlarının üstesinden gelebilecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
1.0.5. İşaretleme
Tüm teçhizat ve koruyucu sistemler aşağıdaki asgari detaylara sahip, okunaklı ve silinmeyecek bir şekilde işaretlenmelidir;
üreticinin adı ve adresi,
CE işareti (Ek X, madde A'ya bakınız),
seri ya da tip tanımlaması,
varsa, seri numarası,
imal yılı,
- özel patlamaya karşı koruma işareti
Şekil Vardır
unun arkasından teçhizat grup ya da kategorisinin simgesi,
- II nolu teçhizat grubu için, 'G' harfi (gaz, buhar ya da buğudan kaynaklanan patlayıcı ortamlarla ilgili) ve/veya 'D' harfi (tozdan kaynaklanan patlayıcı ortamlarla ilgili).
Ayrıca, emniyetli kullanımı için zorunlu tüm bilgiler teçhizat üzerine işaretlenmelidir.
1.0.6. Talimatlar
(a) Tüm teçhizat ve koruyucu sistemlerin beraberinde en az aşağıdaki ayrıntıları içeren talimatlar bulunmalıdır:
- Seri numarası hariç (bu Ekin madde 1.0.5'e bakınız), bakımı kolaylaştıracak uygun ilave bilgiler (örneğin; ithalatçının, tamircinin, vs. adresi) ile birlikte teçhizat ya da koruyucu sistem üzerinde işaretli bulunan bilgilerin tekrarı,
- Emniyet için talimatlar:
- Hizmete alma,
Kullanım,
Montaj ve demontaj,
- Bakım (servis ve olağanüstü onarım),
- Tesisat,
- Ayar,
- Gerektiğinde, basınç tahliye cihazlarının ön tarafında tehlike alanlarının gösterilmesi,
- Gerektiğinde, eğitim talimatları,
- Herhangi bir şüphe halinde belli bir kategorideki bir teçhizatın ya da bir koruyucu sistemin istenen alanda beklenen işletme koşulları altında emniyetli bir şekilde kullanılıp kullanılamayacağına dair karar alınmasını sağlayan detaylar,
- Elektrik ve basınç parametreleri, maksimum yüzey sıcaklıkları ve diğer sınır değerler,
- Gerektiğinde, tecrübeyle ortaya çıkabileceği anlaşılan olası yanlış kullanım detaylarını içeren özel kullanım şartları,
- Gerektiğinde, teçhizat ya da koruyucu sisteme takılabilecek araçların asgari özellikleri.
(b) Talimatlar, üretici tarafından Türkçe ve Avrupa Topluluğu dillerinden birinde hazırlanmalıdır.
Hizmete sokulurken, tüm teçhizat ve koruyucu sistemlerin beraberinde orijinal dilinde ve kullanılacağı ülkenin diline çevrilmiş talimatlar bulunmalıdır.
Bu çeviri, üretici tarafından ya da teçhizat ya da koruyucu sistemi söz konusu dil bölgesine sokan kişi tarafından yapılmalıdır.
Bu şarttan ayrı olarak, üreticinin uzman personeli tarafından kullanılacak bakım talimatları bu personel tarafından anlaşılan tek bir Topluluk dilinde hazırlanabilir.
(c) Talimatlarda, özellikle emniyetle ilgili olmak üzere, tüm faydalı talimatlarla birlikte, hizmete alma, bakım, muayene, düzgün çalışma kontrolü, gerektiğinde teçhizatın ya da koruyucu sistemin onarımı için gerekli resimler bulunmalıdır.
(d) Teçhizat ya da koruyucu sistemi açıklayan literatür emniyet konularında talimatlara ters düşmemelidir.
1.1. Malzemelerin seçimi
1.1.1. Teçhizat ve koruyucu sistemlerin yapımında kullanılan malzemeler, öngörülebilen işletme gerilimleri dikkate alınarak, patlamaya yol açmamalıdır.
1.1.2. Üretici tarafından belirtilen işletme şartlarının sınırları dahilinde kullanılan malzemelerle muhtemel patlayıcı ortamın bileşenleri arasında patlamaya karşı koruma özelliğini bozabilecek bir reaksiyon oluşmamalıdır.
1.1.3. Malzemeler, özelliklerinde tahmin edilebilen değişiklikler ve diğer malzemelerle uyumu sağlanan korumanın azalmasına yol açmayacak şekilde seçilmelidir; özellikle, malzemenin korozyon ve aşınma mukavemeti, elektrik iletkenliği, darbe mukavemeti, yaşlanma mukavemeti ve sıcaklık değişimlerinin etkileri yeterince dikkate alınmalıdır.
1.2. Tasarım ve Yapım
1.2.1. Teçhizat ve koruyucu sistemler, öngörülen ömürleri boyunca emniyetli bir şekilde çalıştırılabilmesi için, patlamaya karşı koruma hakkındaki teknolojik bilgi gerektiği şekilde dikkate alınarak tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
1.2.2. Teçhizata ve koruyucu sistemlere dahil edilecek ya da teçhizatta yedek parça olarak kullanılacak parçalar, üreticinin talimatlarına uygun olarak monte edildiğinde, patlamaya karşı koruma amacı doğrultusunda emniyetli çalışacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
1.2.3. Mahfazalı yapılar ve kaçakların önlenmesi yanıcı gaz ya da toz yayabilecek teçhizatlar mümkünse yalnızca mahfazalı yapıda olmalıdır.
Teçhizatta delik, gevşek ek yerleri bulunması halinde, oluşan gaz ya da tozlar mümkün olduğunca teçhizatın dış kısmında patlayıcı ortam oluşturamayacak şekilde tasarlanmalıdır. Malzemelerin sokulduğu ya da alındığı noktalar mümkün olduğunca, doldurma ya da boşaltma sırasında yanıcı malzeme kaçaklarını sınırlayacak şekilde tasarlanmalı ve teçhiz edilmelidir.
1.2.4. Toz birikintileri
Toza maruz alanlarda kullanılacak teçhizat ve koruyucu sistemler yüzeylerinde biriken tozlar tutuşmayacak şekilde tasarlanmalıdır.
Genelde, toz birikmesi mümkünse sınırlanmalıdır. Teçhizat ve koruyucu sistemler kolayca temizlenebilmelidir.
Teçhizat parçalarının yüzey sıcaklıkları biriken tozun kızarma sıcaklığının oldukça altında tutulmalıdır.
Biriken tozun kalınlığı dikkate alınmalı ve ısı oluşumunu engellemek için sıcaklığı sınırlayacak tedbirler alınmalıdır.
1.2.5. İlave koruma araçları
Belli tiplerde harici gerilmelere maruz kalabilecek teçhizat ve koruyucu sistemler gerektiğinde ilave koruma araçları ile teçhiz edilmelidir.
Teçhizat, patlamaya karşı korumayı olumsuz yönde etkilemeden, ilgili gerilmelere dayanmalıdır.
1.2.6. Emniyet deliği
Teçhizat ve koruyucu sistemler patlamaya karşı korumanın bir parçasını oluşturan bir muhafaza ya da kilitli bir taşıyıcı (konteyner) içinde ise, bu muhafaza ya da taşıyıcı sadece özel bir araç ya da uygun koruma tedbirleri ile açılabilmelidir.
1.2.7. Diğer tehlikelere karşı koruma
Teçhizat ve koruyucu sistemler:
(a) Fiziksel yaralanma ya da doğrudan ya da dolaylı temas yoluyla ortaya çıkabilecek diğer zararları önleyecek;
(b) Erişilebilen parçalarda tehlikeye yol açabilecek yüzey sıcaklıklarının veya radyasyonun oluşmamasını sağlayacak;
(c) Tecrübe ile ortaya çıkan elektriksel olmayan tehlikeleri ortadan kaldıracak;
(d) Öngörülebilen aşırı yük şartlarının tehlikeli durumlara yol açmamasını sağlayacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Teçhizat ve koruyucu sistemler için, bu paragrafta belirtilen riskler kısmen ya da tamamen diğer Yönetmeliklerin kapsamında olması halinde, bu yönetmelikler uygulandığında bu Yönetmelik geçerli
olmayacak ya da geçerliliği sona erecektir.
.2.8. Teçhizatın aşırı yüklenmesi
Teçhizatın tehlikeli bir şekilde aşırı yüklenmesi, aşırı akım kesicileri, sıcaklık sınırlayıcıları, diferansiyel basınç anahtarları, debimetreler, zaman röleleri, aşırı hız monitörleri ve/veya benzer tipte izleme cihazları gibi entegre ölçüm, regülasyon ve kumanda cihazları ile tasarım aşamasında önlenmelidir.
1.2.9. Aleve dayanıklı mahfaza sistemleri
Bir mahfazanın içine patlayıcı bir ortam oluşturabilecek parçalar yerleştirilmesi halinde mahfazanın, patlayıcı bir karışımın dahili olarak patlaması sırasında oluşan basınca dayanmasını sağlayacak tedbirler alınmalıdır.
.3. Muhtemel tutuşma kaynakları
1.3.1. Farklı tutuşma kaynaklarından ortaya çıkan tehlikeler kıvılcım, alev, elektrik arkı, yüksek yüzey sıcaklıkları, akustik enerji, optik radyasyon, elektromanyetik dalga ve diğer tutuşma kaynakları gibi muhtemel tutuşma kaynakları oluşmamalıdır.
1.3.2. Statik elektrikten kaynaklanan tehlikeler tehlikeli boşalmalar (deşarjlar), ortaya çıkarabilecek elektrostatik yükler uygun tedbirlerle önlenmelidir.
.3.3. Endüksiyon elektriği ve kaçak akımlardan kaynaklanan tehlikeler iletken teçhizat parçalarında, tutuşma yaratabilecek örneğin tehlikeli korozyona, yüzeylerin aşırı ısınmasına ya da kıvılcımlara yol açabilecek endüksiyon elektriği ve kaçak akımlar önlenmelidir.
1.3.4. Aşırı ısınmadan kaynaklanan tehlikeler, örneğin, dönerken ya da yabancı madde girmesiyle birbiri ile temas halindeki malzeme ya da parçalar arasındaki sürtünme ya da çarpmadan kaynaklanan aşırı ısınma mümkünse tasarım aşamasında önlenmelidir.
1.3.5. Basınç dengeleme (kompanzasyon) işlemlerinden kaynaklanan tehlikeler teçhizat ve koruyucu sistemler, kendilerinden kaynaklanan basınç dengelemeleri tutuşmaya yol açabilecek şok dalgaları ya da baskılar oluşturmayacak şekilde tasarlanmalı ya da entegre ölçü, kumanda ve regülasyon cihazları ile teçhiz edilmelidir.
1.4. Dış etkilerden kaynaklanan tehlikeler
1.4.1. Teçhizat ve koruyucu sistemler, üretici tarafından belirlenen çalışma şartları sınırları dikkate alınarak, kendilerinden beklenen fonksiyonu değişen ortam şartlarında ve yabancı dış gerilimler, nem, titreşim, kirlenme ve diğer dış etkiler mevcutken dahi tamamen emniyetli olarak yerine getirebilecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
1.4.2. Kullanılan teçhizat parçaları, tasarlanan mekanik ve ısıl gerilmelere uygun olmalı ve mevcut veya öngörülebilen agresif maddelerin etkilerine dayanabilmelidir.
1.5. Emniyetle ilgili cihazlara ait şartlar
1.5.1. Emniyet cihazları çalışma için gerekli ölçü ya da kumanda cihazlarından bağımsız çalışmalıdır. Mümkün olduğunca, bir emniyet cihazının arızalandığı, tehlikeli bir durumun ortaya çıkma ihtimalinin çok düşük olmasını sağlayacak uygun teknik araçlarla yeterince hızlı bir şekilde tespit edilmelidir.
Elektrik devreleri için arıza durumunda emniyetli olma ilkesi genel olarak uygulanacaktır.
Emniyetle ilgili anahtarlama genel olarak, ilgili kumanda devrelerini, ara bir yazılım komutu olmadan, doğrudan çalıştırmalıdır.
1.5.2. Bir emniyet cihazının arızalanması halinde teçhizat ve/veya koruyucu sistemler mümkünse emniyete alınacaktır.
1.5.3. Emniyet cihazlarının acil durdurma kumandaları mümkünse, sıfırlama kilitleri ile teçhiz edilmelidir. Yeni bir başlatma komutu, normal çalışmada yalnızca, sıfırlama kilitleri sıfırlandıktan sonra devreye girebilir.
1.5.4. Kumanda ve ekran üniteleri Kumanda ve ekran üniteleri kullanıldığında, bunlar, patlama tehlikesi konusunda mümkün olan en üst seviyede çalışma emniyeti sağlamak için ergonomi ilkelerine uygun olarak tasarlanmalıdır.
1.5.5. Patlamaya karşı korumaya ait ölçme işlevine sahip cihazlarla ilgili şartlar.
Patlayıcı ortamlarda kullanılan teçhizat ile ilgili olduğu kadarıyla, ölçme işlevine sahip cihazlar öngörülen çalışma şartları ve özel kullanım şartlarına dayanabilecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
.5.6. Gerektiğinde, ölçme işlevine sahip cihazların gösterge değerinin doğruluğu ve hizmete uygunluğu kontrol edilebilmelidir.
.5.7. Ölçme işlevine sahip cihazların tasarımı özellikle tesisatın çalışma şartları ve ölçme sistemindeki olası sapmalar dikkate alınarak, alarm eşiği, kaydedilecek ortamların patlama ve/veya tutuşma sınırlarının yeterince dışında kalmasını sağlayan bir emniyet faktörü içermelidir.
1.5.8. Yazılımdan kaynaklanan tehlikeler
Yazılım kontrollü teçhizatın, koruyucu sistemlerin ve emniyet cihazlarının tasarımında, programdaki hatalardan kaynaklanan tehlikelere özel bir dikkat gösterilmelidir.
1.6. Sistemle ilgili emniyet şartlarının dahil edilmesi
1.6.1. Emniyeti azaltmaması kaydıyla, istenen çalışma şartlarından sapma gösteren otomatik işlemler içinde yer alan teçhizat ve koruyucu sistemleri durdurmak için manuel durdurma mümkün olmalıdır.
1.6.2. Acil durumda sistemi çalıştığı zaman biriken enerji mümkün olduğunca hızlı ve emniyetli bir şekilde dağıtılmalı ya da bundan böyle tehlike oluşturmayacak şekilde izole edilmelidir.
u, elektrokimyasal olarak depolanan enerji için geçerli değildir.
.6.3. Enerji kesilmesinden kaynaklanan tehlikeler
Teçhizat ve koruyucu sistemlerin, enerji kesilmesi durumunda ilave tehlikeler yayması halinde bu tehlikeler tesisatın geri kalan bölümünden bağımsız olarak emniyetli çalışma durumunda tutulabilmelidir.
1.6.4. Bağlantılardan kaynaklanan tehlikeler
Teçhizat ve koruyucu sistemlerde uygun kablo ve boru delikleri bulunmalıdır.
Teçhizat ve koruyucu sistemler diğer teçhizat ve koruyucu sistemlerle birlikte kullanılacağı zaman ara yüz emniyetli olmalıdır.
.6.5. Uyarı cihazlarının teçhizatın bir parçası olarak yerleştirilmesi
Teçhizat ya da koruyucu sistemlerde patlayıcı ortamların oluşmasını izlemek için uyarı cihazları bulunması halinde, bunların uygun yerlere konmasını sağlayacak talimatlar verilmelidir.
2. TEÇHİZATLA İLGİLİ İLAVE ŞARTLAR
2.0. I nolu teçhizat grubunun M1 kategorisindeki teçhizatla ilgili şartlar
2.0.1.1. Teçhizat, tutuşma kaynakları teçhizatla ilgili nadiren gerçekleşen olaylarda bile aktif hale geçmeyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Teçhizat, aşağıdaki koruma araçları ile teçhiz edilmelidir:
- Bir koruma aracının arızalanması halinde en azından bağımsız ikinci bir araç gerekli koruma seviyesini sağlar, veya
- Birbirinden bağımsız olarak iki arıza çıkması halinde gerekli koruma seviyesi sağlanır.
Gerektiğinde bu teçhizat özel ilave koruma araçları ile teçhiz edilmelidir.
Patlayıcı ortam mevcutken çalışır durumda kalmalıdır.
2.0.1.2. Gerektiğinde teçhizat, içine toz girmeyecek şekilde imal edilmelidir.
2.0.1.3. Asılı tozların tutuşmasını önlemek için, teçhizat parçalarının yüzey sıcaklıkları öngörülebilen hava/toz karışımlarının tutuşma sıcaklığının yeterince altında tutulmalıdır.
2.0.1.4. Teçhizat, tutuşmaya yol açabilecek, teçhizat parçaları yalnızca aktif değilken ya da yapısal olarak emniyetli durumdayken açılabilecek şekilde tasarlanmalıdır. Teçhizatı devre dışı bırakmak mümkün değilse, üretici teçhizatın açılan bölümüne bir uyarı etiketi koymalıdır.
Gerekirse, teçhizatta uygun merkezi kilit sistemleri bulunmalıdır.
2.0.2. I nolu teçhizat grubunun M2 kategorisindeki teçhizat ile ilgili şartlar
2.0.2.1. Teçhizatta tutuşma kaynaklarının normal çalışma esnasında özellikle kaba muamele ve değişen ortam şartlarından kaynaklanan daha ağır çalışma şartları altında bile harekete geçmemesini
sağlayan koruma araçları bulunmalıdır.
Patlayıcı bir ortamda teçhizatın enerjisinin kesilmesi amaçlanır.
2.0.2.2. Teçhizat, tutuşmaya yol açabilecek, teçhizat parçaları yalnızca aktif değilken ya da yapısal olarak emniyetli durumdayken ya da uygun merkezi kilit sistemleri ile açılabilecek şekilde tasarlanmalıdır. Teçhizat devre dışı bırakılamıyorsa, üretici teçhizatın açılan bölümüne bir uyarı etiketi koymalıdır.
2.0.2.3. Tozdan kaynaklanan tehlikeler konusunda, M1 kategorisi ile ilgili şartlar uygulanmalıdır.
2.1. II nolu teçhizat grubunun 1 nolu kategorisindeki teçhizat ile ilgili şartlar
2.1.1. Gaz, buhar ya da buğudan kaynaklanan patlayıcı ortamlar
2.1.1.1. Teçhizat, tutuşma kaynakları teçhizat ile ilgili nadir olaylarda bile harekete geçmeyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Teçhizat aşağıdaki koruma araçları ile teçhiz edilmelidir:
- Bir koruma aracının arızalanması halinde en azından bağımsız ikinci bir araç gerekli koruma seviyesini sağlar, veya
- Birbirinden bağımsız olarak iki arıza çıkması halinde gerekli koruma seviyesi sağlanır.
2.1.1.2. Isınabilecek yüzeylere sahip teçhizat için en kararsız durumlarda dahi belirtilen maksimum yüzey sıcaklığının aşılmamasını sağlayacak tedbirler alınmalıdır.
Isınmadan ve kimyasal reaksiyonlardan kaynaklanan sıcaklık yükselmeleri de dikkate alınmalıdır.
2.1.1.3. Teçhizat, açılması tutuşmaya yol açabilecek, teçhizat parçaları yalnızca aktif değilken ya da yapısal olarak emniyetli durumdayken açılabilecek şekilde tasarlanmalıdır. Teçhizatı devre dışı bırakmak mümkün değilse, üretici teçhizatın açılan bölümüne bir uyarı etiketi koymalıdır.
Gerekirse, teçhizat uygun ilave merkezi kilit sistemleri ile teçhiz edilmelidir.
.1.2. Hava/toz karışımlarından kaynaklanan patlayıcı ortamlar
2.1.2.1. Teçhizat, hava/toz karışımları, teçhizatla ilgili nadir olaylarda bile tutuşmayacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Teçhizat aşağıdaki koruma araçları ile teçhiz edilmelidir
- Bir koruma aracının arızalanması halinde en azından bağımsız ikinci bir araç gerekli koruma seviyesini sağlar, veya
- Birbirinden bağımsız olarak iki arıza çıkması halinde gerekli koruma seviyesi sağlanır.
2.1.2.2. Gerektiğinde teçhizat tozun teçhizat içine ya da dışına yalnızca özel olarak belirlenen noktalardan girip çıkabilecek şekilde tasarlanmalıdır.
Bu şartı, kablo delikleri ve bağlantı parçaları da sağlamalıdır.
2.1.2.3. Asılı tozların tutuşmasını önlemek için, teçhizat parçalarının yüzey sıcaklıkları öngörülen hava/toz karışımlarının tutuşma sıcaklığının oldukça altında tutulmalıdır.
.1.2.4. Teçhizat parçalarının emniyetli bir şekilde açılması konusunda bu Ekin madde 2.1.1.3'ün şartları geçerlidir.
2.2. II nolu teçhizat grubunun 2 nolu kategorisi ile ilgili şartlar
.2.1. Gaz, buhar ya da buğudan kaynaklanan patlayıcı ortamlar
2.2.1.1. Teçhizat, sıkça ortaya çıkan bozukluklar ve teçhizat arızalarında bile, normal olarak dikkate alınması gereken tutuşma kaynaklarını önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
2.2.1.2. Teçhizat parçaları, üretici tarafından öngörülen normal durumlardan kaynaklanan tehlikelerde bile, belirtilen yüzey sıcaklıkları aşılmayacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
2.2.1.3. Teçhizat, tutuşma kaynağı olabilecek teçhizat parçaları sadece aktif olmayan durumda ya da uygun merkezi kilit sistemleri ile açılabilecek şekilde tasarlanmalıdır. Teçhizatın aktif olmayan duruma alınması mümkün değilse, üretici teçhizatın açılan bölümlerine bir uyarı etiketi koymalıdır.
2.2.2. Hava/toz karışımlarından kaynaklanan patlayıcı ortamlar
2.2.2.1. Teçhizat, sıkça oluşan bozulmalar ya da normal olarak dikkate alınması gereken teçhizat arızalarında dahi hava/toz karışımlarının tutuşması engellenecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
2.2.2.2. Yüzey sıcaklıkları konusunda bu Ekin madde 2.1.2.3'ü geçerlidir.
2.2.2.3. Toza karşı koruma konusunda bu Ekin madde 2.1.2.2'si geçerlidir.
.2.2.4. Teçhizat parçalarının emniyetli bir şekilde açılması konusunda bu Ekin madde 2.2.1.3'ü geçerlidir.
2.3. II nolu teçhizat grubunun 3 nolu kategorisindeki teçhizat ile ilgili şartlar
2.3.1. Gaz, buhar ya da buğudan kaynaklanan patlayıcı ortamlar
2.3.1.1. Teçhizat, normal çalışma sırasında ortaya çıkabilecek öngörülebilen tutuşma kaynaklarını önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
.3.1.2. Yüzey sıcaklıkları amaçlanan çalışma şartlarında belirtilen maksimum yüzey sıcaklıklarını aşmamalıdır. İstisnai durumlardaki yüksek sıcaklıklara yalnızca üreticinin özel ilave koruyucu tedbirler belirlemesi halinde izin verilebilir.
2.3.2. Hava/toz karışımlarından kaynaklanan patlayıcı ortamlar
2.3.2.1. Hava/toz karışımları, normal çalışma sırasında öngörülen tutuşma kaynakları tarafından tutuşturulmayacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
2.3.2.2. Yüzey sıcaklıkları konusunda bu Ekin madde 2.1.2.3'ü geçerlidir.
2.3.2.3. Teçhizat, kablo girişleri ve bağlantı parçaları dahil, toz, tane boyutunu dikkate alarak, hava ile patlayıcı karışım oluşturmayacak ve teçhizat içinde tehlikeli birikimler oluşturmayacak şekilde imal edilmelidir.
3. KORUYUCU SİSTEMLERLE İLGİLİ İLAVE ŞARTLAR
3.0. Genel şartlar
3.0.1. Koruyucu sistemler, patlama etkilerini yeterli emniyet seviyesine indirecek şekilde tasarlanmalıdır.
3.0.2. Koruyucu sistemler, patlamaların tehlikeli zincirleme reaksiyonlardan ya da sıçramalardan yayılmasını önleyecek şekilde ya da yeni başlamış patlamalar büyük patlama haline gelmeyecek şekilde tasarlanmalıdır.
3.0.3. Enerji kesilmesi durumunda koruyucu sistemler tehlikeli durumu engellemeye yetecek süreyle çalışabilecek kapasitelerini muhafaza etmelidir.
3.0.4. Koruyucu sistemler dış müdahaleler nedeniyle arızalanmamalıdır.
3.1. Planlama ve tasarım
3.1.1. Malzemelerin özellikleri
Malzemelerin özellikleri konusunda planlama aşamasında dikkate alınacak maksimum basınç
